Bouw van de Oude Mariakerk
Op de plek waar nu het Raadhuisplein het centrale middelpunt van Apeldoorn vormt, stond vanaf 1200 de Oude Mariakerk. Oorspronkelijk is de Oude Mariakerk een rooms-katholieke kerk, maar tijdens de roerige periode van de Reformatie maakt de pastoor plaats voor een dominee en is de kerk voortaan hervormd.
Bij het zandstenen doopvont in de kerk worden in de middeleeuwen tal van Apeldoorners gedoopt om zo opgenomen te worden in het christelijk geloof. Dit waterbekken wordt tijdens de Reformatie buiten de kerk geplaatst en onder andere door de dorpsomroeper als een soort podium gebruikt om vanaf daar belangrijke mededelingen te doen. Waarschijnlijk hebben marktkooplui hier later hun messen op geslepen.
De inmiddels bouwvallige kerk wordt in 1842 afgebroken en maakt plaats voor een marktplein en een raadhuis. Koning Willem I wil aan de Loolaan een nieuwe kerk laten bouwen die dichter bij het paleis staat, zodat de zondagse kerkgang voor de koninklijke familie een stuk korter wordt.w
Op het Raadhuisplein is de fundering van de kerk nog steeds te zien; het orgel uit de Oude Mariakerk is te vinden in de dorpskerk van Beekbergen.
Historicus Jos de Weerd en stedenbouwkundig ontwerper Jan Hendrik Bosch hebben in 2022 een reconstructie in 3D gemaakt van Oude Mariakerk zoals die er rond 1550 uit heeft gezien. Deze reconstructie is door CODA aangekocht en maakt deel uit van de collectie.