Driehoeksmeting op de Torenberg

Dit landschap wordt in hoofdzaak bepaald door de hoge stuwwal (ten westen van Apeldoorn) en de overgang naar het lage IJsseldal (ten oosten van Apeldoorn). Dit reliëf is ontstaan in de een-na-laatste ijstijd, ongeveer 250.000 tot 130.000 jaar geleden, doordat gletsjers van de noordelijke ijskap de bodem voor zich uit hebben geschoven en weggedrukt. Daardoor zijn de Veluwse stuwwal en het hoogteverschil ontstaan, die beide zo kenmerkend zijn voor de gemeente Apeldoorn. Dat hoogteverschil is overigens meer dan honderd meter: Apeldoorns laagste punt (Broekland) in het noordoosten ligt niet meer dan vier meter boven N.A.P. terwijl de Torenberg op 107 meter boven N.A.P. ligt.

Door zijn hoogte en het uitzicht naar alle windstreken, is de Torenberg een logisch knooppunt voor het kadastrale driehoeksnet waarmee in de Franse tijd (1794-1814) een begin wordt gemaakt. In dat kadastrale net is deze berg een zogenaamd ‘signaalpunt van de eerste orde’. Om de exacte locatie van een signaalpunt onwrikbaar te markeren, is een merksteen aangebracht die metersdiep in de grond verankerd is. De berg dankt zijn naam overigens waarschijnlijk aan de houten toren die voor de driehoeksmetingen aan het eind negentiende eeuw op de berg werd opgericht.