Een vroeg voorbeeld van ‘participatiearchitectuur’
John (N.J.) Habraken was een vooraanstaand architect in Nederland. Het bijzondere aan zijn loopbaan is dat hij vrijwel geen gebouwen ontwierp. Voor zover bekend is de bungalow aan de Wildernislaan 63, gebouwd in 1959, het enige gebouw van Habraken in Nederland. Het is een vroeg voorbeeld van ‘participatiearchitectuur’, een manier van bouwen waarbij meer rekening wordt gehouden met de wensen van de bewoner.
In zijn boek ‘De dragers en de mensen’ uit 1961 schrijft Habraken dat een architect bij een bouwproces veel meer de rol van bemiddelaar tussen de bewoner en de techniek moet innemen. Ook moeten bewoners meer keuzevrijheid hebben. Daarom maakt Habraken een onderscheid tussen de ‘drager’ en de ‘inbouw’.
In de bungalow aan de Wildernislaan 63 zijn die ideeën over ‘drager’ en ‘inbouw’ goed terug te zien. De gelijkvloerse bungalow heeft een eenvoudige rechthoekige plattegrond met betonnen kolommen en balken. Op de bouwtekening ziet dit eruit als een rooster van vierkanten. Binnen deze door de architect ontworpen ‘drager’ kan de bewoner met behulp van een inbouwpakket de woning naar eigen wens indelen en inrichten. Tussen de kolommen kan de bewoner scheidingswanden laten plaatsen om zo een nieuwe kamer te creëren.
Habraken was niet de enige die zich met bewonersparticipatie bezig hield. Ook architect Herman Hertzberger deed dit. Zo bestaat de binnenruimte van het kantoorgebouw dat Hertzberger ontwierp voor Centraal Beheer (1972) uit deels zwevende met elkaar verbonden kantoortuinen die flexibel kunnen worden ingericht.
Habraken ontwierp de bungalow aan de Wildernislaan voor zijn ouders. Zij verhuisden in 1959 van Indonesië terug naar Nederland. Vanaf 1998 woont Habraken met zijn gezin zelf in de bungalow, tot 2022. John Habraken overleed op 21 oktober 2023 op 94-jarige leeftijd in Apeldoorn.