De hertog spreekt recht op het Herenhul

Het Herenhul is een hoger gelegen plek in de bossen van het Englanderholt ten zuiden van Apeldoorn. De rechtszitting, die plaats vindt in de open lucht, heeft nogal wat voeten in de aarde. Er wordt een podium opgebouwd met een afdak voor de hertog en banken en zetels worden aangesleept zodat de aanwezigen – leden van de Gelderse ridderschap en vertegenwoordigers van de Gelderse steden - niet hoeven te staan. Er moet eten komen en drank en de paarden moeten ook verzorgd worden. Bovendien trekt het spektakel veel bekijks. Nabijgelegen herbergen zoals De Aap en Het Rode Hert draaien overuren.

Uit schriftelijke bronnen komt naar voren dat er al in 1227 recht wordt gesproken op het Herenhul en dat dit doorgaat tot 1620.  Het Herenhul is in die eeuwen behalve de locatie van de Hoge Bank van het Veluws landgericht ook de plek waar de heren van het Kwartier van Veluwe regelmatig bijeen komen om te vergaderen. Waarom deze vergaderingen en rechtszittingen nu juist op deze plek worden belegd, is onduidelijk. Het Herenhul bevindt zich vlak bij een kruising van eeuwenoude handelswegen. De Apeldoornse geschiedschrijver Reinier Hardonk vermoedde dat de plek al lang voor de eerste geschreven bronnen een belangrijke rituele betekenis had.

Mede op zijn initiatief markeert Het Gelders Landschap in de jaren ’50 de locatie door middel van een grote zwerfsteen. Ook wordt de begroeiing op de top van de heuvel dan verwijderd, zodat die meer in overeenstemming is met de Middeleeuwse situatie. In 2018 en 2022 brengt het Erfgoedplatform Apeldoorn op het Herenhul de middeleeuwse taferelen opnieuw tot leven met hulp van lokale toneelverenigingen en verhalenvertellers. De reconstructies van een rechtszittingen trekken veel bekijks.

‍